کرمان به دلیل موقعیت خاص تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی خود همیشه به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری و توریستی ایران مطرح بوده و همه ساله میزبان تعداد فراوانی از گردشگران داخلی و خارجی است. در این مقاله به چند مورد از شناخته شده ترین اماکن توریستی کرمان اشاره میکنیم.
مجموعه گنجعلی خان
مجموعه گنجعلی خان در مرکز تاریخی شهر کرمان و در کنار بازار بزرگ کرمان قرار دارد. گنجعلی خان که از حاکمان مشهور زمان شاه عباس است از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر کرمان فرمان‌روایی کرد و آثار و بناهای زیادی بنا نمود و در آبادی این منطقه کوشش کرد.
از جمله بناهای عمومی که از این حاکم مشهور به جا مانده، مجموعه گنجعلیخان در داخل شهر کرمان و رباط زین الدین (کاروانسرای گنجعلیخان) در راه یزد- کرمان، حوض خان در راه کرمان – مشهد و تعدادی قنات در شهر کرمان بوده‌است. سهمی از درآمد مجموعه و قنات‌ها به آستان قدس رضوی داده می‌شود. این بناها در لشکرکشی‌های آقا محمدخان صدمات جبران ناپذیری دیده‌اند.
مساحت مجموعه گنجعلیخان ۱۱۰۰۰ مترمربع و عناصر مجموعه و سال ساخت آن‌ها عبارت‌اند از: میدان ۱۰۰۵ ه. ق، بازار ۱۰۰۵ ه. ق، در ضلع جنوبی حمام ۱۰۲۰ ه. ق، در ضلع شمالی ضرابخانه، در ضلع شرقی مدرسه ۱۰۰۷ ه. ق و کاروانسرا ۱۰۲۱ ه. ق، در ضلع غربی آب انبار ۱۰۲۱ ه.ق در سه سمت میدان، بازارهای گنجعلیخان قرار دارد که بازار مسگرها و بخشی از راسته اصلی را تشکیل می‌دهد. معمار بخشی از مجموعه استاد سلطان محمد و بانی آن گنجعلیخان، حاکم کرمان در سال‌های ۱۰۰۵ تا ۱۰۲۹ ه.ق بوده‌است. چهار مسجد در چهار سمت میدان قرار داشته که سه باب آن باقی‌مانده و زیباترین آن‌ها مسجد ضلع شرقی در کنار کاروانسرا است که موزه‌ای از هنرهای تزئینی به‌شمار می‌آید. سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی است.
حمام وکیل
حمام وکیل یا گرمابه وکیل در دورهٔ زندیه به‌دست کریم خان زند ساخته شد. این حمام در خیابان لطفعلی‌خان زند و در کانون شهر شیراز و نزدیک دیگر بناهای زمان زندیان، همچون بازار وکیل و مسجد وکیل جای دارد. از بخش‌های نگریستنیِ این حمام، بخشی به نام شاه‌نشین است که ویژهٔ شاه بوده‌است. این بنا با شمارهٔ ۹۱۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت و نگاشته شده‌است. موزه مردم‌شناسی (گرمابه) شیراز در این بنا قرار دارد.
حمام وکیل شیراز از مساحتی برابر با ۱۱ هزار مترمربع، ۸ هزار و ۶۶۰ متر زیربنا، ۱۲۰ متر طول و ۸۰ متر عرض توسط معماران توانا و بنام دوران زندیه، ساخته‌شده است. این حمام وسیع، همانند سایر حمام‌های ایران از پیشرفته‌ترین و اصولی‌ترین معماری زمان خود بهره‌مند است. به‌عنوان مثال می‌توان بیان نمود که ورودی حمام‌ها در ایران کوچک بوده و در این حمام نیز از شیبی ملایم برخوردار است که به هشتی ورودی متصل می‌شود.
گنبد جبلیه
گنبد جبلیه، در منتهی‌الیه شرقی کرمان در نزدیکی دو قبرستان صاحب الزمان و سید حسین، با گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بنا گردیده که دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده‌است. این گنبد هشت ضلعی که به گنبد گبری نیز شهرت دارد تماماً از سنگ است و عرض پی آن نیز در پایه به ۳ متر می‌رسد. در هشت طرف آن هشت در به عرض ۲ متر قرار گرفته که اخیراً برای مستحکم ساختن بنا و جلوگیری از تخریب آن، درگاه‌ها را با سنگ مسدود کرده‌اند و فقط یکی را باز گذاشته‌اند. قسمت بالای گنبد از آجر ساخته شده‌است و در داخل گنبد ظاهراً گچ بری‌ها و تزئین کاریهایی وجود داشته که قسمت بالا ریخته و قسمت پائین را تخریب کرده‌اند.
کرمانیان معتقدند که این محل آتشکده یا مقبره یکی از زرتشتیان بوده و برخی نیز عقیده دارند که مزار سید محمد تباشیری است؛ ولی نسبت اخیر را در بعضی نقاط تکذیب می‌کنند. بدیهی است در زمانی که این قبرستان را ویران کرده‌اند سنگ این مقبره را برداشته‌اند و برای نمایی بکار برده‌اند. پژوهشگران اروپایی نظیر هیلن براند این گنبد را متعلق به سلجوقیان می‌دانند. «جبلی» تحریف یافته کلمه «گبری» است و برطبق قواعد اشتقاقهای فارسی «گ» به «ج» بدل شده‌است.قدمت این گنبد را از این کلمه که آن را گنبد «گبر» نیز گفته‌اند می‌توان حدس زد که شاید مربوط به پیش از اسلام باشد و از بناهای زرتشتی و گبری است، گرچه سبک آن با سبک آتشکده تطابق ندارد. برخی احتمال داده‌اند که بنای مذکور مربوط به اواخر دوره ساسانی باشد که اوائل اسلام تعمیر و مرمت شده‌است یا اینکه در اوائل اسلام با الهام از معماری ساسانی بنا گردیده‌است. هر چند در دوره‌هایی (از جمله دوره سلجوقی به دستور محمد بن الیاس) تعمیر شده‌است. گفته می‌شود در ساخت این گنبد به جای آب از شیر شتر استفاده شده‌است که مورخان ومعماران دلیل استحکام این بنا را همین می‌دانند. در اطراف این بنا جنگل کاری شده و درختان سرو و کاج آن جنگلی با نام جنگل قائم را تشکیل داده‌اند که از تفرجگاه‌های کرمان است.این بنا در سال ۱۳۸۳ به موزه تبدیل شده‌است.در حال حاضر شهرداری کرمان ، با همت بخش خصوصی تصمیم به راه اندازی سیستم AR (واقعیت افزوده) برای بناهای تاریخی من جمله گنبد جبلیه گرفته است.
جنگل پردیسان قائم
جنگل پردیسان قائم که با نام‌های پارک پردیسان و پارک جنگلی قائم کرمان نیز شناخته می‌شود، از جاذبه های گردشگری کرمان است و در کوه‌های صاحب الزمان این شهر قرار دارد. با ۲۳۰ هکتار وسعت، درختان جنگل تماما دست‌کاشت هستند و از این نظر، در ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین جنگل شهرت دارد. پارک پردیسان مکانی برای تفریح و سرگرمی با دوستان و خانواده در طبیعت است. همچنین کوه‌های این بخش همواره پذیرای علاقه‌مندان به ورزش کوهنوردی هستند. بر بلندای این جنگل بام کرمان جای گرفته است و از آن می‌توانید چشم‌اندازی زیبا از شهر کرمان را ببینید. از مهم‌ترین امکانات پارک جنگلی قائم می‌توان به رستوران، کافی‌شاپ، شهربازی، سرویس بهداشتی، آب آشامیدنی، پیست کارتینگ، پیست موتورسواری، پیست دوچرخه‌سواری، مسجد صاحب‌الزمان، زمین پینت بال و سالن آمفی تئاتر اشاره کرد.
قلعه دختر کرمان (آتشکده آناهیتا)
قدیمی ترین اثر تاریخی کرمان بنایی معروف به قلعه دختره. این قلعه که در بیشتر تواریخ به نام قلعه کوه اومده امروز فقط به نام«قلعه دختر» خوانده می شه و در مشرق کرمان بر فراز صخره هایی از سنگ قرار گرفته و بقایای آن مایه شگفتی بینندگانه. این قلعه بازمانده معبد آناهیتا در اون منطقه ست. آناهیتا (الاهه ناهید) نگهبان آب ها، زنان، گیاهان و باروری بوده. ساختمان های این قلعه روی هم به دو قسمت مجزا تقسیم می شه. قسمتی که بر فراز قلعه نسبتاً مرتفع جنوب شرقی قرار داره و سابقاً قلعه کوه نامیده می شده کاملاً به علت وضعیت طبیعی از قلعه مجزاست. قسمت دوم بر تپه کوتاه تری قرار داره و به قلعه دختر موسومه. در قلاع دختر کرمان با این که جست و جوهای زیاد به عمل اومده آثار تاریخی مهمی به دست نیومده.
مسجد جامع کرمان (مسجد جامع مظفری)
مسجد جامع کرمان یا مسجد جامع مظفری کرمان با ۷۰۰ سال قدمت و معماری بسیار زیبا در میدان شهدا نزدیک بازار مظفری و خیابان شریعتی و میدان مشتاق واقع شده است. مسجدی چهار ایوانی است که دارای سردر بلند، ایوان و شبستان است. کاشیکاری معرق محراب و سردر شرقی مسجد یکی از قسمت های بی نظیر این مسجد محسوب می شود.
این مسجد در زمان حکومت امیر مبارزالدین محمد مظفر در دوره مظفریه در سال ۷۵۰ ه.ق تاسیس شده است و در دوره‌های بعدی تحت تعمیراتی بوده است که می توان به مرمت کاشیکاری ایوان بزرگ و کاشیکاری ستون‌ها و لچکی‌های داخل مسجد و همچنین احداث شبستان شمالی اشاره کرد. از اسناد تاریخی موجود چنین برداشت می شود که مسجد جامع مظفری در خارج از شهر کرمان ساخته شده بوده و پس از گذشت چندین سال که شهر کرمان بزرگ تر شده، این مسجد نیز در میان شهر مانده است. دلیل نامگذاری این مسجد نیز به نام مسجد جامع مظفری به خاطر زمان ساخت آن است.
موزه هنرهای معاصر صنعتی
موزه صنعتی شامل گنجینه‌ای غنی و دیدنی از هنرهای معاصر و شامل آثار ارزشمندی از هنرمندان ایرانی و خارجی است که در شهر کرمان، خیابان شریعتی و حد فاصل میدان باغ ملی و چهار راه طهماسب آباد واقع است.
این موزه به آثاری اصیل از اساتید بلندآوازه جهان مزین است؛ آثاری از آگوست رودن، هنری مور، امیل نولده، بن نیکلسن، واسیلی کاندینسکی، آلبر مارکه، بلاکادار، جاکوب اپشتاین، بوناتی، تام فیلیپس و همچنین آثار بسیاری از هنرمندان معاصرایران از جمله محمد غفاری (کمال‌الملک) علی‌محمد حیدریان، علی‌اکبر یاسمی، رسام ارژنگی، پرویز تناولی، ژازه تباتبایی، سهراب سپهری، و جمعی دیگر از هنرمندان معاصر ایران. آثار موجود موزه با سبک‌ها و شیوه‌های گوناگونی آفریده شده‌است. آثار خطاطان، خاکبازان، مینی مالیست‌ها و مینیاتوریست‌ها، کانسپچول‌ها، پاپ آرت‌ها و آبستراکت‌ها را می‌توان در مجموعه آثار موزه مشاهده نمود. سعی بارز موزه هنرهای معاصر کرمان نمایاندن جنبه‌های گوناگون هنرهای تجسمی ایران است. آثار موجود شامل نقاشی‌های آبرنگ و رنگ روغن، سیاه قلم و همچنین تابلوهای موزائیک سنگ، مجسمه‌های گچی، مرمری، برنزی، و چوبی هنرمندان ایرانی و خارجی می‌باشد. در این موزه ۱۲۰۰ اثر هنری نگهداری می‌شود.
پیست اسکی سیرچ
پیست اسکی سیرچ بزرگ‌ترین پیست اسکی جنوب شرق کشور به شمار می‌رود و با قرارگیری در جاده سیرچ، از جاذبه های گردشگری کرمان است. این پیست که در فاصله یک ساعتی از تل گندم بریان واقع شده است، مکانی مناسب و مفرح برای تفریحات زمستانی محسوب می‌شود. ارتفاع مسیر در بالاترین نقطه پیست به دو هزار و ۷۰۰ متر از سطح دریا می‌رسد که این موضوع یکی از ویژگی‌های متمایزکننده پیست سیرچ است.
نگینی سفید و براق در دل کویرهای خشک و بی‌رحم، شاید این جمله مقدمه خوبی برای معرفی پیست اسکی سیرچ باشد. این پیست در میان ارتفاعات کوه سیرچ قرار گرفته است. قله جفتان که یکی از قله‌های مرتفع این کوهستان است، در این پیست قرار دارد. جالب است بدانید که این پیست طبیعی و زیبا، همواره پوشیده از برف و سفیدپوش است. پیست اسکی سیرچ که بزرگ‌ترین و تنها پیست اسکی جنوب شرق ایران است، هر سال اسکی‌بازان فراوانی را به گرمی پذیرا می‌شود. مساحت پیست سیرچ از یک سو و موقعیت طبیعی آن میان کوه‌های مرتفع و محکم از سویی دیگر باعث شده است به موقعیتی بی‌نظیر برای یک اسکی پر از هیجان تبدیل شود.
